Op initiatief van diverse plaatselijke belangengroepen heeft het gemeentebestuur van Vught besloten de historische marsroute van gevangenen van Station Vught naar Kamp Vught blijvend te markeren met een reeks kunstwerken. Deze route, die gevangenen in 1943 moesten afleggen, krijgt zo een tastbare en indringende herinnering in het hedendaagse straatbeeld.
Na een zorgvuldige selectieprocedure, begeleid door een commissie van kunstdeskundigen onder voorzitterschap van wethouder Mark du Maine, is het ontwerp van kunstenaar Saskia Stolz (SAZZA) gekozen om verder uitgewerkt te worden. Haar kunstproject draagt de titel ‘Weg van toen’ – een verwijzing naar de werkelijke route uit de oorlogsjaren én een symbolische waarschuwing tegen herhaling van dergelijke gruwelen.
“Het ontwerp van Saskia Stolz raakte ons diep,” aldus wethouder Mark du Maine. “Het ontwerp van Saskia was een overtuigende keuze voor de commissie, omdat ze op een visueel krachtige manier de stilte van het gemis weet te verbeelden. Haar werk verbindt het persoonlijke met het universele en laat het verleden op indringende wijze weerklinken in het nu.”
Verhalen als inspiratiebron
Voor het ontwerp sprak Stolz met vijf mensen die uit eigen ervaring of via hun familiegeschiedenis betrokken zijn bij de gebeurtenissen in en rond Kamp Vught. De verhalen van onder andere Dick Blom, Sara de Vries (dochter van gevangene Lineke de Vries), voormalig gevangene Peter Molthoff, Anneruth Wibaut (dochter van Tineke Wibaut) en Mieke van der Pas (nicht van Henk van der Pas) vormen de basis voor vijf beeldhouwwerken die langs de route geplaatst zullen worden.
Ontmoetingen die nooit konden plaatsvinden
Het centrale thema van het project is “ontmoetingen die niet hebben plaatsgevonden” – ontmoetingen die gewenst waren maar onmogelijk werden gemaakt door de oorlog. Elke scène toont één persoon, in een moment van gemis. De ontbrekende ander wordt deels weergegeven, gesymboliseerd door figuranten uit Vught. Op deze manier verbindt het kunstwerk verleden en heden, en roept het indringende vragen op over vrijheid, verlies en menselijke waardigheid.
Rol Plaza Cultura
Namens Plaza Cultura nam Irma zitting in de klankbordgroep, die bij het opdrachtproces betrokken was en een advies uitbracht aan de beoordelingscommissie. De klankbordgroep adviseerde het ontwerp van Saskia Stolz aan de beoordelingscommissie en is verheugd dat de commissie eveneens voor deze kunstenaar en haar maatschappelijk betrokken aanpak heeft gekozen.
