Pleidooi voor filmles op school: leer kinderen zo vroeg mogelijk beelden te filteren

20 februari 2019

Eigenlijk zou filmles een zelfstandig vak moeten zijn op de basisschool, vindt de allereerste filmleraar van het jaar Jeroen Stultiens. Want kinderen worden via de sociale media, televisie en film met zoveel beelden geconfronteerd. ‘Als leerkracht kun je niet meer wegkomen met ‘dat het jouw ding niet zo is’.’

Als puntje bij paaltje komt, vindt Jeroen Stultiens (32) filmles belangrijker dan muziekles. Eigenlijk zou het een zelfstandig vak moeten zijn. 'We worden met zoveel beelden geconfronteerd: via de sociale media, televisie en film. Volwassenen weten al vaak niet hoe ze die moeten 'lezen', laat staan een kind. Zij moeten dus zo vroeg mogelijk leren hoe je beelden kunt filteren. Op de basisschool. Die heet niet voor niets zo. Als een kind een gegronde mening kan formuleren over wat hij of zij ziet, geeft dat rust: wat is waardevol voor mij, wat kan ik overslaan?'

Stultiens praat rap en enthousiast, hij vervult zijn rol als ambassadeur voor filmeducatie met verve. Een gloednieuwe rol: in september werd hij tijdens het Nederlands Film Festival uitgeroepen tot de allereerste Filmleraar van het Jaar. Drie dagen per week geeft hij les op de Montessorischool Roermond, daarnaast werkt hij voor twee educatieve filmprojecten: Hollywood In De Klas en het Unicef Kinderrechten Filmfestival.

Filmeducatie staat de laatste tijd in het brandpunt van de belangstelling. Minister Van Engelshoven stelde onlangs 900.000 euro beschikbaar, en is voornemens daar in de komende jaren nog enige miljoenen bovenop te leggen. 
 

Wat zou een goede bestemming zijn voor dat geld?

'Ik zou willen dat er om te beginnen een soort mini-methode wordt gemaakt, in samenwerking met het netwerk van filmeducatie bijvoorbeeld. Nu zien veel collega’s filmeducatie vaak als iets wat er óók weer bij moet. Daarom laten ze het liggen. Met een mini-methode kun je bijvoorbeeld een vijfstappenplan aanreiken. Simpele tips over samen naar het nieuws kijken, hoe je erover kunt praten et cetera. Misschien een lijst met goede programma’s, films en YouTubekanalen. Klein beginnen, gewoon ín de klas. Niet meteen te groot en te spectaculair, maar overzichtelijk, zodat iedereen ermee uit de voeten kan.'

Wat is het belangrijkste bij het werken met film in de klas?

'Alleen met duidelijke, vooropgestelde leerdoelen krijgt het meerwaarde. Rekenles geef je ook met een doel. Wat moeten de kinderen straks weten? Je kunt hartstikke leuk The Lion King laten zien, maar wat is de boodschap, welke aanknopingspunten biedt het verhaal? Als je zo naar die film kijkt, kun je – ook met jonge kinderen – een groepsgesprek beginnen over pittige onderwerpen, zoals het verlies van een ouder, of hoe je omgaat met tegenslag in het leven. Ga je bij de pakken neerzitten, of 'Hakuna Matata'?'

Behalve kijken en doorgronden, leert Stultiens kinderen tijdens lessen en workshops Hollywood In De Klas ook zelf filmpjes maken. Dat vinden ze natuurlijk helemáál cool!

'Zeker. Al die kids willen tegenwoordig vlogger of youtuber worden, dus met een echte camera trek je de aandacht wel. Maar ook hier zijn doelen belangrijk. Kinderen roepen al snel: o, mogen we er een filmpje bij maken? Dan vraag ik hen waarom ze denken dat dat iets toevoegt. Je kunt ook praten over de lengte van een shot, of het een close-up moet zijn, of een totaal shot, en welk effect dat heeft. Voor het Unicef Kinderrechten Festival bedenken en maken ze zelf films. Van consument worden ze producent van hun eigen filmpjes over maatschappelijke thema’s.'

Vooralsnog is filmles een nieuw vak. Als het al gegeven wordt, mag iedereen het geven. Maar kan iedereen het ook?

'Met Hollywood In De Klas hebben we een zogenaamd Zelfstandig Eindfilm Pakket gemaakt, waarmee scholen zelf een lange speelfilm kunnen maken ter vervanging van de musical. Met de juiste gereedschappen gaat dat prima, al moeten sommige leerkrachten wel wat huiver overwinnen. Ook scholen die nooit eerder iets met film hadden gedaan, maken in één keer een speelfilm van 40 minuten. Ik zou het ook verstandig vinden als het structureel als vak in het curriculum van de pabo wordt geïntegreerd. Want als leerkracht kun je in deze tijd niet meer wegkomen met 'dat het jouw ding niet zo is'.'