Kunstig weetje - het Gripshuis Vught

19 maart 2020

Dit jaar is de 100e sterfdag van Carel Joseph Grips. In het najaar van 2020 zullen er verschillende activiteiten georganiseerd worden om deze dag te herdenken waaronder een tentoonstelling in de Petruskerk, boek en documantaire. Plaza Cultura onderzoekt samen met woningeigenaar van het Gripshuis Jan Hogema en Henk Smeets van het Vughts Museum wat de educatie mogelijkheden zijn rondom dhr. Grips. Maar alvorens deze plannen verder uitgewerkt worden, leek het ons leuk wat weetjes te delen over deze Carel Joseph Grips. Waar is hij om bekend? Wat typeert hem? etc.

Over Carel Joseph Grips
Carel Joseph Grips begon zijn loopbaan als schilder met het volgen van lessen bij Jan Hendrik van Grootveld in Ravenstein, niet ver van zijn toenmalige woonplaats Grave. Vervolgens bezocht hij de academie in Antwerpen waar hij kennis maakte met het werk van de Vlaamse schilders Henri Leys en Henri de Braekeleer. Ook bestudeerde hij in deze jaren de schilderijen van Hollandse genreschilders.

Na zijn opleiding in Antwerpen liet hij zich voortaan Charles noemen en keerde hij terug in Grave. Hij woonde daar tot 1874. In dat jaar vertrok hij naar Brussel. In 1881 keerde hij terug naar Nederland en ging wonen in Vught (Marktveld 3) omdat hij de opdracht kreeg om de Petruskerk in Vught te voorzien van zo’n 40 schilderijen en fresco’s. De meeste schilderwerken in de Petrus tonen de verbeelding van de Rozenkrans, het levensverhaal van Maria. In 1920 is Grips gestorven.

Uit de indrukken uit zijn studiejaren ontwikkelde hij een eigen manier van schilderen van interieurs (o.a. Hollandse keuken tafereeltjes). Het zijn zorgvuldig geconstrueerde schilderijen in strak opgebouwde ruimten. Omdat de achter vlakken parallel lopen met het beeldvlak hebben zijn schilderijen iets van een statige rust. Hij kleedde de vertrekken aan met voorwerpen en antiquiteiten die hij speciaal voor dat doel verzameld had.

Pas op het laatst voegde hij de figuren toe, waarbij hij gebruik maakte van de net in opkomst komende fotografietechnieken (1926), een werkwijze die ook De Braekeleer toepaste. Daardoor zijn de figuren niet altijd het sterkste onderdeel van zijn paneeltjes. Wel is hij een meester in de stofuitdrukking waardoor alle materialen in het warme licht van de schilderijen zeer overtuigend overkomen.

Veel van zijn werken zijn de hele wereld overgegaan: Amerika, Canada, Australië en Rusland. Dit kwam omdat in die tijd veel mensen emigreerden en behoefte hadden om een Hollands tafereeltje mee te nemen als herinnering aan Holland.

Na een oproep in het Klaverblad door de huidige bewoners van het Gripshuis bleek dat in Vught veel Gripswerken zijn, maar dat die vooral zijn van zijn nazaten.

Het Gripshuis te Vught
In 1881 liet Carel Joseph Gips het monumentale pand aan het Marktveld 3 bouwen speciaal voor zijn opdracht voor de Petruskerk in Vught. Het indrukwekkende ronde raam aan de voorzijde werd speciaal ontworpen om de perfecte lichtinval te creëren, die in een atelier altijd uit het noorden moet komen. Op deze manier konden ook de werken door het raam naar buiten.

Vanaf 6 september wordt de tentoonstelling in de Petruskerk geopend.

Bron: Brabants Erfgoed en https://bbhetgripshuis.nl/